Ağ protokolleri Nedir?
Ağ protokolleri, bilgisayarlar arasında iletişim kurmak için kullanılan standart kurallar ve prosedürlerdir. Bu protokoller, veri iletimi, yönlendirme, adresleme, hata kontrolü ve diğer ağ iletişimiyle ilgili işlevleri düzenler. Ağ protokolleri, bilgisayarlar için bir nevi ortak dil gibidir. Bu protokoller sayesinde farklı yazılım ve donanım kullanan cihazlar birbirleriyle iletişim kurabilirler.
Ağ Protokolleri Nasıl Çalışır?
Ağ protokolleri, belirli bir iletişim modelini takip ederler ve ağ üzerindeki cihazların birbirleriyle iletişim kurmasını sağlarlar. Genel olarak, ağ protokolleri şu adımları izler:
1. Bağlantı Kurma: İletişim kurmak isteyen cihazlar arasında bir bağlantı kurulması gerekir. Bu adım, bağlantıyı başlatan ve kabul eden cihazlar arasında bir el sıkışma şeklinde gerçekleşir. Örneğin, TCP protokolü bağlantı odaklı bir protokol olduğundan, bağlantı kurma adımı önemlidir.
2. Veri Gönderme: Bağlantı kurulduktan sonra, veri paketleri gönderilir. Bu paketler, belirli bir protokol tarafından tanımlanan biçimde düzenlenir ve hedef cihaza iletilir. TCP/IP gibi protokoller, veri paketlerini segmentlere böler ve ardından bu segmentleri hedef cihaza ulaştırmak için iletim yapar.
3. Yönlendirme: Veri paketleri, bir ağ üzerinde hedef cihaza iletilmek üzere yönlendirilir. Bu yönlendirme, veri paketinin hedefine ulaşmasını sağlayan ağ cihazları tarafından gerçekleştirilir. Yönlendirme işlemi genellikle IP adresleri ve diğer ağ bilgileri kullanılarak yapılır.
4. Alma ve İşleme: Hedef cihaz, aldığı veri paketlerini işler. Bu işlem, veri paketlerinin doğruluğunu kontrol etmek, verileri yorumlamak ve gerekli yanıtları oluşturmak gibi adımları içerebilir. Bu adım, iletişimin istikrarlı ve doğru bir şekilde gerçekleşmesini sağlar.
5. Bağlantı Sonlandırma: İletişim tamamlandıktan sonra, bağlantı sonlandırılır. TCP gibi bazı protokoller, bağlantının güvenli bir şekilde kapatılmasını sağlamak için özel bir sonlandırma el sıkışması kullanır.
Bu adımlar, ağ protokollerinin temel işleyişini tanımlar. Her protokolün belirli bir amaç için özel gereksinimleri ve işlevleri olabilir, bu nedenle ağ protokollerinin çeşitli türleri vardır ve her biri farklı iletişim ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmıştır.
Ağ Protokol Türleri
Ağ protokollerini çeşitli şekillerde sınıflandırmak mümkündür. İşlevlerine, yapılarına ve kullanım alanlarına göre farklı türlerde ağ protokolleri bulunmaktadır.
1. Taşıma Katmanı Protokolleri: Bu tür protokoller, veri iletimi sırasında veri bütünlüğünü sağlarlar.
• TCP (Transmission Control Protocol)
• UDP (User Datagram Protocol)
2. Uygulama Katmanı Protokolleri : İnternet üzerindeki uygulamalar arasında veri alışverişi sağlayan protokollerdir.
• HTTP (Hypertext Transfer Protocol)
• FTP (File Transfer Protocol)
• SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)
• POP3 (Post Office Protocol 3)
• IMAP (Internet Message Access Protocol)
• DNS (Domain Name System)
3. Ağ Katmanı Protokolleri : Ağ üzerinde veri iletimini yöneten ve yönlendiren protokollerdir.
• IP (Internet Protocol)
• ICMP (Internet Control Message Protocol)
• ARP (Address Resolution Protocol)
• OSPF (Open Shortest Path First)
• BGP (Border Gateway Protocol)
4. Ağ Yönetimi Protokolleri : Ağ cihazlarının yönetimi ve izlenmesi için kullanılan protokollerdir.
• SNMP (Simple Network Management Protocol)
• NetFlow
• SSH (Secure Shell)
• Telnet
• Syslog
5. Güvenlik Katmanı Protokolleri: Veri güvenliğini sağlamak için kullanılan protokollerdir.
• SSL/TLS (Secure Sockets Layer/Transport Layer Security)
• IPsec (Internet Protocol Security)
• SSH (Secure Shell)
• Kerberos
• S/MIME (Secure/Multipurpose Internet Mail Extensions)
6. Yerel Ağ Protokolleri (LAN Protokolleri) : Bir yerel ağ üzerinde veri iletimi sağlamak için kullanılan protokollerdir.
• Ethernet
• Wi-Fi (IEEE 802.11)
• Token Ring
• Bluetooth
Bu protokoller, belirli bir kategori altında ağ iletişimi için kullanılan yaygın protokollerden bazılarıdır. Her biri belirli bir amaç için tasarlanmıştır ve farklı ağ cihazları ve uygulamalar arasında iletişimi sağlamak için kullanılırlar.